सायकल चालवणाऱ्या माणसाचा एआय (AI) फोटो 'तरुण' रतन टाटा यांचा म्हणून व्हायरल

एआय (AI)-डिटेक्शन टूल्सने असा निष्कर्ष काढला की हा फोटो वास्तविक नाही.

फॅक्ट चेक : एआयने (AI) तयार केलेला एक फोटो व्हायरल होत असून त्यात रतन टाटांची यंग व्हर्जन दाखवण्यात आल्याचा खोटा दावा करण्यात आला आहे.

(स्त्रोत: एक्स (पूर्वीचे ट्विटर)/ द क्विंटद्वारे बदललेले)

एका व्यक्तीला सायकल चालवताना दाखवणारा फोटो व्हायरल होत आहे आणि दावा करत आहे की त्यात दिवंगत उद्योगपती रतन टाटा त्यांच्या तारुण्यात कामाला जाताना दिसत आहेत.

9 ऑक्टोबर रोजी मुंबईत त्यांच्या निधनानंतर हा फोटो इंटरनेटवर व्हायरल झाला होता.

हे कोणी शेअर केले?: सोशल मीडिया वापरकर्त्यांबरोबरच न्यूज 18 हिंदी, इंडिया टाइम्स, मेन्सएक्सपी आणि सत्यग्रह सारख्या ब्लॉग आणि न्यूज वेबसाइट्सनीही हा फोटो खरा असल्याचे शेअर केले आहे.

या पोस्टचा संग्रह येथे पाहता येईल.

(स्रोत: एक्स (पूर्वीचे ट्विटर)/ स्क्रीनशॉट)

(अशाच दाव्यांचे संग्रह येथे आणि येथे पाहता येतील)

सत्य काय आहे?: हा फोटो खरा नाही.

• आर्टिफिशियल इंटेलिजन्सचा (Artificial Intelligence) वापर करून हा फोटो तयार करण्यात आल्याचे एआय-डिटेक्शन टूल्समध्ये (AI-detection tools) आढळले.

आम्हाला सत्य कसे कळले?: आम्ही गुगलवर व्हायरल इमेजवर रिव्हर्स इमेज सर्च केले पण त्यातून कोणतेही विश्वसनीय परिणाम किंवा प्रतिमेचा स्त्रोत मिळाला नाही.

• आम्ही टाटांचे अधिकृत इन्स्टाग्राम अकाऊंट देखील तपासले जिथे त्यांनी यापूर्वी त्यांच्या लहानपणीचे फोटो शेअर केले होते परंतु कोणत्याही पोस्टमध्ये हा फोटो नव्हता.

• त्यानंतर आम्ही ती प्रतिमा काळजीपूर्वक पाहिली आणि त्यात बॅकग्राऊंडमधील लोकांचे अस्पष्ट चेहरे दिसत होते आणि प्रतिमा एआय-जनरेट केलेल्या प्रतिमेप्रमाणे गुळगुळीत होती.

एआय-डिटेक्शन टूल्स: हायव्ह मॉडरेशनने असा निष्कर्ष काढला की ही प्रतिमा 98.4 टक्के एआय-जनरेट आहे.

हायव्ह मॉडरेशनला खात्री होती की प्रतिमा एआय-जनरेट केलेली आहे.

(स्रोत: हायव्ह/स्क्रीनशॉट)

ट्रूमीडियाच्या एआय विश्लेषण साधनाने म्हटले आहे की प्रतिमेत "हेराफेरीचे पुरेसे पुरावे" आहेत आणि त्यांनी जेनेरेटिव्ह एआय टूल्सचा वापर शोधला आहे.

ट्रूमीडियाला हेराफेरीचे "ठोस पुरावे" सापडले.

(स्त्रोत: टीएम / स्क्रीनशॉट)

मिडजर्नीवर तयार होणाऱ्या या प्रतिमेबद्दल 61 टक्के विश्वासही व्यक्त करण्यात आला.

मिडजर्नीचा वापर करून ही प्रतिमा तयार करण्यात आली असावी, असा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे.

(स्त्रोत: टीएम / स्क्रीनशॉट)

निष्कर्ष: एआयने तयार केलेला एक फोटो व्हायरल होत असून त्यात रतन टाटांची यंग व्हर्जन दाखवण्यात आल्याचा खोटा दावा करण्यात आला आहे.

(ऑनलाइन आलेल्या पोस्ट किंवा माहितीची खात्री नाही आणि त्याची पडताळणी करायची आहे का? आम्हाला व्हॉट्सअॅपवर 9540511818 वाजता तपशील पाठवा किंवा [e-mail] वाजता आम्हाला ई-मेल करा आणि आम्ही ते आपल्यासाठी फॅक्ट-चेक करू. आमच्या सर्व फॅक्ट चेक केलेल्या कथा ही तुम्ही इथे वाचू शकता.)